DAGHAN PA GIHAPON ANG ILEGAL NGA DRUGAS SA REHIYON 7

Nabantayan sa mga tigpaniid inay hugot kaayo ang atong mga kwarantina ug checkpoints gumikan sa pandemya sa COVID19, dia pay gipangusgan sa kasamtangang pamunoan ang kampanya batok sa illegal nga drugas, apan makahibulong kun nganong daw wala may paghubas ang shabu dinhi sa nasud ug mas daghan pa kun itandi sa nakalabay nga katuigan.

Kun kaniadto gramos lang ang makuha sa mga otoridad, karon moabot naman og kinilo ug minilyones na ang kantidad. Ang mga nangadakpan dili na basta-basta tungod kay miyembro og mga dagkong drug group ug imported pa gyud ang ilang shabu. Ning bag-ohay lang, dunay nasakmit nga P150 milyones nga kantidad sa gidudahang shabu sa Dakbayan sa Lapu-Lapu. Matud pa sa mga otoridad gikan sa nasud sa Myanmar ang  maong illegal nga drugas base sa tatak niini ug pagka-impake. Sumala pa gikan sa Golden Triangle drug syndicate nga nagbase sa Myanmar ang maong mga illegal nga drugas. 

Kaniadto wala man igdungog dinhi sa Pilipinas ang maong grupo bisan notado na sila kaayo didto sa abroad. Ang maong grupo gilangkuban og mga nagkalain-laing nasyonalidad ug posibleng dunay Pilipino nga miyembro niini ug maoy nagpalusot sa illegal nga drugas dinhi. Sa akong ubos nga opinyon dili kini makasulod bastabasta dinhi kun wala kini koneksyon gikan sa mga naa sa posisyon.

Makapangutana ta kun mabuhat ba gyud ni Duterte ang iyang panaad nga buntogon ang illegal nga drugas sa Pilipinas. Halos matag adlaw magbansiwag sa mantalaan ang mga niloog nga krimen gilambigitan sa gidili nga drugas. Apan, dili kana maoy hinungdan nganong giangkon ni Presidente Duterte nga “migrabe” na gyud pag-ayo ang problema sa drugas sa Pilipinas.

Matod ni Duterte kasurinderon na gyud ang kapulisan. Tiaw mo sukad gilusad niya ang kampaniya batok sa drugas niadtong 2015 mokapin na sa 5,000 ka mga tawo ang nangamatay apan naa gihapon kining drugas. Nahadlok si Duterte nga masusama sa Mexico ang Pilipinas nga giyak-an sa Sinaloa drug cartel, kining labing dakong network ug sindikato sa drugas sa tibuok kalibutan. Dali ra kuno kaayo malutsan ang Pilipinas og drugas tungod sa kadaghan nga isla nga pwede idunggo sa mga sindikato ilang mga kontrabando. Dili na malalis!

Moabot og P167.2 milyunes ang balor sa ilegal nga drugas nga nasakmit sa kapulisan sa Central Visayas (CV) sulod sa tulo ka adlaw nga anti-criminality law enforcement operation sukad Oktubre 21 ngadto sa 24. Sa maong dungan nga operation nakasamit sila og 24.5 kilos sa gituohang shabu nga mobalor ang tanan sa P167,216,867.60 lakip na niini ang 22.1 kilos sa ilegal nga drugas gikan sa usa ka kanhi magtutudlo nga nadakpan sa kapulisan sa siyudad sa Lapu-Lapu sa miaging semana.

Nakasikop usab silag 793 ka drug personalities diin kasagaran kanila nalakip sa high value individual sa regional level ug 250 ka mga armas nga walay lisensya sa 1,568 ka operations samtang moabot usab sa 250 ka mga armas ang gitahan sa kapulisan.

Matod ni Police Brigadier General Albert Ignatius Ferro, direktor sa Police Regional Office (PRO) 7, nga daghan pa gihapon ang ilegal nga drugas sa rehiyon 7.

KUYAW OG MUANDAR ANG POLITIKA INIG-ABOT SA BAKUNA

 Ang mga medical experts sa kalibotan nag-expect nga ma-available na lagmit sunod buwan ang bakuna sa COVID19.  Si US President Donald Trump nga labihang pangugat nga makasugod na ang pamakuna sa mga Amerikanhon batok sa COVID-19 sa di pa ang piniliayng presidensiyal karong Nobyembre 3. Apan, samtang naghuwat ang tibuok kalibotan kon kanus-a gayud ma-available ang bakuna batok coronavirus, padayon sab ang way ikogay nga lumba sa pagmugna og mga bakuna.

Ang kapin 12 ka researchers Europe, America ug China, hapit na kuno matapus sa ilang mga clinical trials. Matud pa: “Mass producers are being contracted in India. Governments are mapping out mass inoculations.” Dinhi atong makita nga hapit na gayud magmalampuson ang atong mga experto sa panambal pagdiskobre sa vaccine.

Si Senate President Pro Tempore Ralph Recto mibutyag nga there are about 170 candidate- vaccines that are now in various stages of development, apan ang World Health Organization (WHO) namahayag nga mga two billion doses ra ang ma-rolled out by the end of 2021. Niining two billion doses, aduna ba kahay mahibilin alang sa Pilipinas? Ang mga adunahang kanasuran nga migugol og binilyon ka dolyar alang sa vaccine development, dili  kaha ni silay maoy unahon paghatag sa bakuna? Pangutana ni Recto: “How much is left for Filipinos?”

Human nakamugna og mga tambal batok sa HIV ang Estados Unidos ug Uropa niadtong 1997, naabtan og pito ka tuig ug minilyon ka kamatayon una niabot ang mga tambal sa Africa ug sa pandemya sa H1N1 niadtong 2009, ang adunahang mga nasud nisipong sa tanang bakuna ug nanghatag na lang sa 10% ngadto sa ubang kanasuran human giingon nga di bangis ang kagaw.

Diay opinyon ni Jarius Bondoc sa Philippine Star: “Science, not politics, must guide COVID-19 vaccination planning. Sugyot ni Jarius, science, dili politika ang basihan sa atong pagpakigharong unya sa higayon nga ma-available na ang bakuna. “Aniay gikahadlokan ni Jarius: “The Philippines must guard against political elitism in vaccination.”  Kuyaw og muandar ang politika. Hinaut nga niining panahona, medyo pahuway lang una ang mga politiko. Ilang itugyan ang tanan ngadto sa mga eksperto. 

Niining ulahi, nibalik na usab sa kapin 900 ang mga aktibong kaso sa Covid-19 sa Central Visayas human nga mas daghan ang nadugang nga kaso kun itandi sa mga bag-ong naayo niadtong Oktubre 29, 2020 nga bulletin sa Department of Health. Matud pa 67 ang bag-ong kaso samtang 43 lang bag-ong nangaayo

Sa mga bag-ong kaso, pinakadaghan nga natala ang Negros Oriental nga 38, gisundan sa Bohol 19, ang Probinsya sa Sugbo, Mandaue ug syudad sa Sugbo nakatala og tag -tulo ka kaso nga bag-o samtang usa usab sa Lapu-Lapu. Ang Cebu City aduna karoy 10, 251 total cases sa COVID-19 diin 174 niini active cases. Nakatala sab ang siyudad og siyam ka dugang nangaayo mao nga karon miabot na og 9,399 ang recoveries niini ug nagpabilin sa 678 ang deaths. Ang Mandaue  duna na say 2,555 total cases apan 69 lang niini ang active cases. Unom sab ang dugang nangaayo mao nga duna na silay 2,326 recoveries ug 160 deaths.

Samtang ang Lapu-Lapu City aduna karoy 2,459 total cases sa virus diin 124 ang active cases. Usa sab ang nadugang sa mga nangaayo nga karon miabot na og 2,232 recoveries ug 103 deaths. Sa datos sa DOH-7 ang Central Visayas dunay 22,322 total cases sa COVID-19 diin 913 ang active cases; 20,073 ang recoveries ug 1,336 ang deaths.

Apil ni sa atong ipanagkot og kandila nga muhupa na ang kabangis sa COVID19 samtang ato pud giampo ang kalag sa mga mitaliwan na ning kalibutan.   

 

MGA SUGYOT UNSAON PAG-MENOS SA BAHA

 

DAGHAN ang nalipay kay nag-ulan. Mahimo na nila ukayon ang ilang mga luna nga yuta aron matamnan. Apan sa dihang nagpadayon ang pagbundak sa ulan, daghan na sab ang naguol kay gibaha na man sila og naanod ang ilang mga butang. Hasta ang ilang mga buhi nga mga mananap naangin, apil na ang ilang mga pananom.

Gibanabanang dos milyones ka tawo sa Central Luzon ang naapektahan sa super typhoon Rolly ug nagkinahanglan sila og panabang sa tanan ilabi na nga ang nasud duna pay pandemiya. Sumala pa sa National Disaster Risk Reduction and Management Council base sa mga report sa nagkalain-laing ahensiya sa gobiyerno milyones ang danyos sa mga imprastraktura, agrikultura ug mga pinuy-anan sa mga molupyo sa 12 ka probinsya sa Luzon. Ang Rolly misud sa Pilipinas dunay igong kasog ug gibutang kini sa Storm Warning Signal No. 5, makonsiderar na kini nga super typhoon.

Kinsa may makalimot unom ka tuig na ang nilabay kataposang naigo ang nasud og super typhoon, ang Yolanda nga mitadlas sa sentro sa nasud apil ang Sugbo. Milyones ka tawo ang naapektahan sa maong bagyo ug sayod ang tanan sa kalisdanan nga nasinati kaniadto, way kuryente, way tubig, way kapasilongan, lisud ang pagkaon ug dunay mga nangasakit sa mga evacuation centers.

Daghan ang nagtuo nga luwas ang mga katawhan sa Central Visayas tungod kay ang bagyong Rolly didto ra man mopuntariya sa Central Luzon. Dinhi sa atong lalawigan, naangin gyod ang mga pananom ug mga binuhi sa mga mag-uuma sa Carmen, Pilar ug Alicia, Bohol sa dihang daghang mga lugar ang gibahaan tungod sa padayon nga pagbundak sa kusog nga ulan. Kasagaran sa nahitaboan kompyansa ra nga walay daotang mahitabo tungod kay layo ra kaayo ang bagyo sa atong rehiyon ug wala gani storm signal nga giisa dinhi. Ulahi na sa dihang nakita nila nga grabe na diay kaayo ang baha og natigbak na ang ilang mga binuhi tungod sa baha. Sa mga lungsod nga maagian sa Loboc River sama sa Loay ug Loboc sa Bohol, giampo sa mga lumolupyo nga dili unta magdungan ang tulo ka mga panghitabo – taob ang dagat, kusog ang ulan ug mopabuhagay sa tubig ang Hanopol Dam. Kon magdungan kini, segurado gyod nga taga-hawak ang baha sa Loboc.

Di na gyud ikahibung nga mahisgutan ang suliran sa baha kon ting-uwan na. Kay kini nga problema magbalikbalik na man. Ambot pila na kaha ka mga dekada kining mao nga suliran nga wa masulbad. Daghang mga sugyot nga gipasupot unsaon pagmenos o likay sa baha sa panahon sa unos o bunok sa uwan. Ang Philippine Institute of Environmental Planners, Cebu Chapter, ug United Architects of the Philippines, Datu Lapu-Lapu Chapter, human sa grabe nga baha misugyot og “short mitigating measures.”Usa niini mao ang paglimpyo sa mga kanal ug pagguba sa mga edipisyo nga nakababag sa agianan sa tubig-uwan. Ang Break Free From Plastic PH Project, Philippine Earth Justice Center Inc., Philippine Movement for Climate Justice, Ecosystems Initiative and EcoWaste Coalition nagpagawas sa ilang position paper niadtong Oct. 30, 2020, nga idili ang makausa nga paggamit sa plastic aron mahatagan og kasulbaran ang pulosyon ug mamenosan ang problema sa baha.

Dili malalis nga ang sobra kaayong pamulitika maoy usa sa ka tinubdan sa problema sa pagpatuman sa mga balaod ug ordinansa sa usa ka kagamhanan nga lokal. Apil sab ang grabeng kuropsyon gihimo diha sa mga tag-as nga opisina ug buhatan sa gobyerno sama sa Malakanyang, PhilHealth, Department of Public Works and Highways, Bureau of Immigration, Bureau of Customs, Bureau of Internal Revenue, Land Transportation Office, Land Transportation Franchising and Regulatory Board ug uban pa.

 Ang korapsyon nakadulot na kini sa kinabuhi sa mga tawo. Busa dili kini masulbad pinaagi lamang sa giumol ni Presidente Duterte nga Task Force.