Monday, November 16, 2020

LAHI NGA PASKO KARONG TUIGA

 Karong tuiga lahi gyud ang atong pagsaulog sa Pasko. Tungod kay bawal pa man ang pundok-pundok o tapok-tapok. Adunay daghan kompanya nga mohimog online christmas party. Pinaagi sa zoom o online maghudyaka ang tagsa-tagsa ka pamilya sa ilang tagsa-tagsa ka mga panimay. Mahimo silang mag-raffle, mag-exchanging gift ug uban pa nga sagad himuon panahon sa Christmas party. Sa akong hunahuna pwede ra man siguro mag-caroling basta ipaagi lang pud sa online o zoom. Lahi gyud bitaw ang physical nga panagpundok apan maayo nalang ni kay sa ma-expose ta sa Covid-19 basta lang mahatag gihapon ang Christmas bonus, 13 month pay ug ubang mga pinaskuhan.

Misaka ra ba og balik ngadto sa sobra 900 ang active cases sa coronavirus disease sa Central Visayas human nadugang ang 95 ka mga bag-ong kaso base sa Nobyembre 11, 2020 sa pinaka ulahing datus sa Department of Health. Gawas sa 28 sa Cebu City,  dunay unom  sa Lapu-Lapu, walo sa Mandaue, tulo sa Bohol, 36 sa Probinsya sa Sugbo ug 14 sa Negros Oriental. Ang active cases sa Central Visayas anaa sa 922 samtang ang recoveries anaa sa 20, 621 human nadugangan ni og 47. Ang namatay anaa sa 1, 363 gikan sa 22, 906 nga cumulative total.

Dia pay gikumpisal sa mga siyentipiko sa Pfizer nga sa ilang pagdalidali nataligam-an nila sa pagsusi kon makalahutay ba ang ilang bakuna sa mas taas nga temperature bisan nipasalig sila nga mahimong kasamtangan lang ang kalibotanong suliran sa cold chain. Naghimo sila og pulbos nga bersiyon sa bakuna nga gitakda nga mahingpit na sa sunod tuig. Kon mahinayon, nitino ang Pfizer nga ang ilang bakuna mahimo nga tipigan sa kasarangan nga refrigerator sama sa ubang mga bakuna batok sa polio, tipdas ug ubang mga sakit.

Nipahibawo ang Pfizer sa mga lagda nga kinahanglang tumanon aron mapreserbar ang ka-epektibo sa ilang bakuna. Ang bakuna mahimo nga ipahimutang sa ordinaryong refrigerator apan kon di magamit sud sa lima ka adlaw kinahanglan nang ilabay. Mahimong tipigan sa tinuyo nga sudlanan nga may dry ice apan molahutay lang og 10 ka adlaw. Mahimong kailisan ang dry ice og katulo, sa ato pa, ang kinatas-ang lahutay moabot og 40 ka adlaw apan ang sudlanan kaablihan og kaduha lang matag adlaw ug kinahanglang tak-opan pagbalik sud sa usa ka gutlo.

Bisan sa industriyalisado nga mga nasud gibanabana nga moabot og 5% ngadto sa 10% sa mga bakuna ang mausik kay di masunod ang gikinahanglan nga temperatura. Gikabalak-an hinuon nga mas daghan ang mahatagan og hupas nga bakuna apan way kasayuran ang mga pasyente nga wa diay silang panagang sa COVID-19. Ma-doble pa gyod ang komplikasyon kay duha ka hugna ang bakuna sa Pfizer nga may gintang nga 28 ka adlaw tali sa una ug sa ikaduha, gawas nga nagnihit sab karon ang kalibotanong suplay sa dry ice tungod sa pandemya.

Busa, sa makausa pa kinahanglang seryosohon sa katawhan kaning pagsunod sa minimum health protocols tungod kay ang novel coronavirus naa pa gihapon ug nagpabilin kining hulga sa katawhan. Ang gobyerno sa tinguhang makabarog balik ang ekonomiya, gipagamyan ang gilapdon sa mga lockdown pinaagi sa gitawag nga granular lockdowns.

 Dili na unta paaboton sa mga tawo ang daghang mangapukan sa COVID-19 diha sa ilang lugar tungod kay dako ang purohan nga mapaubos ilang lugar sa granular lockdown, ug sayod naman ang tanan bahin sa kalisod kun mao kini ang mahitabo.